๑. กายภาวนา คือ การพัฒนาร่างกายให้แข็งแรง และฝึกอบรมกายให้เจริญด้วยคุณความดีมีความสัมพันธ์ทางกายภาพกับสิ่งแวดล้อมอย่างถูกต้อง

๒. สีลภาวนา คือ การพัฒนาความสัมพันธ์ทางสังคมกับบุคคลอื่นอย่างถูกต้อง มีระเบียบวินัยไม่เบียดเบียนกัน อยู่ร่วมกันฉันมิตร

๓. จิตภาวนา คือ การพัฒนาจิตใจให้มีคุณธรรม คือ มีจิตใจเข้มแข็ง อดทน มีสมาธิ มีเมตตา กรุณา สุภาพอ่อนโยน ซื่อสัตย์ กตัญญู รู้จักเสียสละ และมีจิตใจแช่มชื่น เบิกบาน สงบเย็น

๔. ปัญญาภาวนา คือ การพัฒนาปัญญาให้รู้เข้าใจในสิ่งทั้งหลายตามความเป็นจริง คิด พูด ทำเป็น แก้ปัญหาเป็นรู้เท่าทันสภาวะของโลกและชีวิต

มนุษย์เราควรฝึกฝนพัฒนาตนให้สมบูรณ์ทั้ง ๔ ด้าน ไม่ควรพัฒนาเฉพาะด้านใดด้านหนึ่ง ในลักษณะ “ทันสมัย แต่ไม่พัฒนา” คือ เจริญแต่วัตถุเจริญแต่กาย แต่จิตใจไม่ได้ฝึกฝนพัฒนา เพราะจิตใจที่ไม่ได้ฝึกอบรม ธรรมเป็นจิตใจที่เปราะบาง เป็นจิตที่ความโลภ โกรธ หลง ความอิจฉาริษยา และความอาฆาตพยาบาทเข้าครอบงำได้ง่าย เหมือนมีระเบิดที่ร้ายแรงแต่ไม่มีสลักนิรภัย จะอันตรายเพียงใดแต่ผู้ฝึกฝนอบรมจิตใจดีแล้ว จะมีโลกทัศน์ต่อตนเองและต่อสังคมตรงตามเป็นจริง แม้จะอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ไม่ดีก็สามารถปรับตัวปรับใจรักษาความดีไว้ได้ ดังพุทธพจน์ว่า “จิตตัง ทันตัง สุขาวะหัง”  “จิตที่ฝึกดีแล้ว นำสุขมาให้” หากปฏิบัติได้ดังนี้ก็จะเข้าลักษณะ “พัฒนาอย่างทันสมัย” มิใช่ “ทันสมัยแต่ไม่พัฒนา” (ที่มา :พร.)